khalid mir baloch

*عمده جرایم در سیستان و بلوچستان چیست؟ تعداد مجرمان نسبت به گذشته کمتر شده اند یا بیشتر؟

حسین رنگریز: در استان سیستان و بلوچستان به دلیل وجود بافت مذهبی مردم اعم از شیعه و اهل سنت، به تناسب سایر کلان شهرها کمتر شاهد وقوع جرایم غیر اخلاقی و مالی هستیم و عمده جرائم در این استان، جرائم مربوط به مواد مخدر است. اغلب  هم سنی مذهب هستند به دلیل اینکه زمینه اشتغال برای اهل سنت به موازات برادران شیعه شان با لحاظ ترکیب جمعیتی کمتر است و از طرفی زمینه افتادن به دام باندهای مافیایی مواد مخدر به دلیل رویای یک شبه ثروتمند شدن نیز هست و لذا در بسیاری موارد، جوانان بیکار به سمت قاچاق مواد مخدر گرایش پیدا می کنند. قاچاق مواد مخدر هم بگونه ای نیست که خود این جوانان، صاحب بار مواد مخدر باشند، اینها عمدتاً افرادی هستند که به خاطر نیاز دست به چنین کارهایی می زنند. مثلاً قاچاقچیان با آنها طی می کنند که در صورت رساندن بار به مقصد، یک یا دو میلیون تومان به آنها تعلق می گیرد و اگر به هر دلیلی که دستگیر شدند و گردن گرفتند که مواد متعلق به آنها بوده است، در عوض  از آنها حمایت می کنند. قول می دهند که برایشان وکیل بگیرند و از آنها دفاع کنند و از خانواده شان حمایت کنند و درآمد ثابتی هم برای آنان در نظر بگیرند و زمانی که در زندان باشند  خانواده شان را مورد حمایت قرار بدهند ولی اتفاقی که در عمل می افتد این است که این افراد دستگیر شده در دادگاه ادعا می کنند مواد مخدر متعلق به آنان است. وقتی رای پرونده قطعی می شود و برخی از این افراد محکوم به اعدام می شوند آن افرادی که قول حمایت داده اند دیگر از او حمایت نمی کنند و تنها در زمانی که متهم می خواهد اعدام شود، اقرار می کند که مواد متعلق به او نیست که دیگر در آنجا برای او کاری نمی شود کرد. حتی اگر اثبات هم بشود که اثبات بیگناهی او خیلی دشوار و سخت است، متاسفانه دیگر کار از کار گذشته است.

در بیان عمق فاجعه بیکاری و فقر و نیاز برخی افراد که به سمت قاچاق مواد مخدر می روند مثالی برای شما می زنم. فرض کنید که مثلاً (البته این مساله در پرونده های قضایی اتفاق افتاده است) خانمی که در اثر فقر و بیچارگی، شوهرش اعدام شده است، این خانم در اثر فقر و بیچارگی دو راه بیشتر در پیش روی ندارد در اینجا که بازار کار برای آقایان  نیست، پس برای خانمها هم نیست. . بسیاری شرافت پیشه می کنند و در درد و فقر می سوزند اما برخی نیز یا باید به سمت فساد اخلاقی و خودفروشی بروند یا اینکه به سمت فروش مواد مخدر بروند. اگر انسان باغیرتی باشد و مورد اول را انجام ندهد به سمت فروش مواد مخدر می رود. این یک دلیل واضح و شفاف ورود برخی خانمها به فروش مواد مخدر است. دلیل دوم که پای خانمها به این قضیه کشیده می شود، به خاطر این است که زنان به ویژه در قوم بلوچ از همسرانشان خیلی تبعیت دارند به طوری که وقتی مامورین وارد خانه ای می شوند که در آن مواد مخدر وجود دارد اگر شوهرش فرار کند، خانم را دستگیر می کنند. خانم هم که وابستگی به همسر خود دارد حاضر به لو دادن محل اختفای همسرش نیست و به عنوان متهمی که مواد در منزلش کشف شده بازداشت می شود. از این مشکلات زیاد داریم که البته در سیستان و بلوچستان با نگاه بازی که برخی قضات شریف دستگاه قضایی دارند  در بسیاری از این موارد تلاش می شود که همسر فرد خلافکار به زندان نرود. برخی از افرادی که به اتهام حمل مواد مخدر به این شکل دستگیر می شوند و مقصر اصلی هم نیستند و بعد هم اعدام می شوند، شما تصور کنید که بچه های این افراد چه وضعیتی در جامعه پیدا می کنند. ذهنیت اینها نسبت به نظام و دولت چه هست و چگونه شکل می گیرد. اگرخیلی خوشبینانه نگاه کنیم، نسبت به نظام و شیعه بی تفاوت بزرگ می شوند. ولی بدبینانه اش این است که برخی از آنها جذب گروه های تروریستی می شوند. حتی مواردی می گویند “پدر ما را شهید کرده اند”.